Người dân được cán bộ bảo hiểm xã hội và ngân hàng tư vấn, hỗ trợ, giải thích về các lợi ích khi sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt.
Theo báo cáo của cơ quan chức năng, tỷ lệ giao dịch thành công qua các kênh thanh toán điện tử trong thời gian qua đã đạt 99,9%. Trong đó, các khoản chi trả như lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đạt 57,5%; bảo hiểm xã hội một lần 99,16%; trợ cấp thất nghiệp 100%; chi phí thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe đạt 99,98%.
UBND thành phố và Ngân hàng Nhà nước Khu vực 9 vừa đồng chủ trì hội nghị triển khai giải pháp thúc đẩy thanh toán không tiền mặt trên địa bàn. Ông Lê Anh Xuân, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực 9 cho rằng thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ giúp minh bạch hóa các giao dịch, giảm áp lực lưu thông tiền mặt, mà còn là nền tảng để xây dựng chính quyền số, xã hội số tại Đà Nẵng.
UBND thành phố Đà Nẵng cũng đã ký hợp tác với VNPAY để cung cấp các giải pháp thanh toán số cho tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân. Theo đó, Đà Nẵng và VNPAY sẽ phối hợp triển khai các sản phẩm, dịch vụ thanh toán số, góp phần thúc đẩy thương mại hóa các mô hình kinh doanh tại địa phương.
Bên cạnh đó, chính quyền thành phố cũng đã triển khai mô hình các tuyến phố, chợ kinh doanh không dùng tiền mặt tại hai trục trung tâm có nhiều hoạt động kinh doanh - dịch vụ là Trần Văn Trứ và Nguyễn Văn Linh để làm thí điểm, qua đó lan tỏa ra toàn thành phố... Đây là những hoạt động thể hiện quyết tâm của chính quyền Đà Nẵng trong việc đưa thanh toán số vào cuộc sống thường nhật, đặc biệt trong các dịch vụ cộng đồng - nơi tiếp xúc trực tiếp với người dân.
Dù có nhiều kết quả bước đầu rất khả quan, nhưng tiến trình đi vào thực tiễn cuộc sống vẫn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, nhất là sau khi hợp nhất Đà Nẵng và Quảng Nam, thành phố Đà Nẵng mới được mở rộng cả về quy mô dân số lẫn diện tích kéo dài từ phía nam đèo Hải Vân đến dốc Sỏi. Thực tế đó đặt ra cho các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp những bài toán về việc thực hiện thanh toán không tiền mặt.
Cụ thể, nhóm người cao tuổi, người bán hàng nhỏ lẻ, hoặc các hộ nông dân, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng núi vẫn ưa sử dụng tiền mặt vì đối với họ đó là cách đơn giản, dễ kiểm soát.
Các phường ngoại vi trung tâm thành phố, các xã trung du, miền núi xa xôi hoặc khu vực ven biển, hải đảo có vùng sóng yếu, tốc độ internet hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ đến trải nghiệm giao dịch QR/TK số.
Cơ quan chức năng cũng đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo rằng một số đối tượng xấu lợi dụng lỗ hổng công nghệ, mạo danh để lừa đảo, nhất là những người yếu thế nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản của người dân...
Các dịch vụ hành chính công, khi người dân làm thủ tục, hệ thống tự gợi ý khoản phí và liên kết thanh toán trực tiếp, không để tình trạng “tiền mặt vẫn phổ biến tại quầy”.
Lĩnh vực giao thông - du lịch cần triển khai rộng khắp việc thanh toán vé xe buýt, vé tham quan, bãi đỗ qua QR hoặc thẻ định danh tích hợp.
Bên cạnh đó, cần mở rộng hạ tầng và chuẩn hóa công nghệ. Cung cấp hỗ trợ thiết bị (máy POS, mã QR chuẩn) cho tiểu thương, nhất là tại các chợ nhỏ, khu ngoài trung tâm. Chuẩn hóa mã QR - sử dụng mã VietQR hoặc QR “quốc gia” để mọi ví, ngân hàng đều quét được.
Mở rộng phủ sóng internet, cải thiện mạng viễn thông tại vùng có hạn chế.
Ngoài ra, tăng cường bảo mật và xây dựng niềm tin: Sử dụng công nghệ xác thực hai lớp, eKYC - định danh điện tử mức 2. Thiết lập kênh hỗ trợ người dân khi bị lừa đảo hoặc sự cố, với cơ chế bồi thường rõ ràng.
Đẩy mạnh tuyên truyền về “giao dịch an toàn” trên các phương tiện truyền thông và đến các tổ dân phố, thôn bản, phổ cập kỹ năng số an toàn cho người dân, đặc biệt người cao tuổi.
Về chính sách khuyến khích và hỗ trợ: Cần miễn, giảm phí giao dịch thanh toán dịch vụ công trong giai đoạn thí điểm. Hỗ trợ vốn, giảm chi phí đầu tư ban đầu cho hộ kinh doanh nhỏ muốn tích hợp QR/POS. Động viên, khen thưởng kịp thời các đơn vị, các hộ kinh doanh đạt tỷ lệ thanh toán không tiền mặt cao trong giáo dục, y tế, hành chính, các dịch vụ công cộng...
Thành phố Đà Nẵng có rất nhiều lợi thế như dân trí cao, cơ sở hạ tầng tương đối tốt, chính quyền sẵn sàng đổi mới. Việc ký kết hợp tác với VNPAY, triển khai chương trình phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Khu vực 9, đưa mục tiêu thanh toán không tiền mặt vào kế hoạch giáo dục - y tế là những bước đi mang tính chiến lược, phù hợp với xu thế phát triển.
Có thể hình dung, trong tương lai không xa, mỗi công dân Đà Nẵng sẽ mang theo một mã số định danh làm căn cước, đồng thời làm công cụ thanh toán - từ mua sắm nhỏ lẻ đến nộp học phí, xét nghiệm y tế, thủ tục hành chính… Tất cả đều diễn ra qua một nền tảng số thống nhất trên địa bàn.
Việc thanh toán không tiền mặt đang được chính quyền thành phố Đà Nẵng biến từ chính sách sang hành động cụ thể. Với nỗ lực triển khai đồng bộ về kỹ thuật, con người và chính sách, Đà Nẵng sẽ nhanh chóng trở thành hình mẫu về đô thị thông minh, nơi người dân thực sự sống trong môi trường “xã hội không tiền mặt” - tiện lợi, minh bạch và an toàn.
Lê Minh Hùng